آلیاژهای مسی

آلیاژهای مسی یکی از پرمصرف ترین و پرکاربردترین آلیاژها هستند که عنصر مس، اصلی ترین عنصر آن ها است. مس دارای ویژگی هایی است که باعث شده آلیاژهای مسی دارای کاربردهای خاصی باشند. از جمله این ویژگی ها می توان به رسانایی بسیار بالای الکتریکی (که بعد از نقره مقام دوم را در میان فلزات دارد)، رسانایی خوب گرما، مقاومت در برابر خوردگی، نرم بودن، شکل پذیری و چقرمگی بالا اشاره کرد.
آلیاژهای مسی بنا به کاربردهای مختلف، با عناصر آلیاژی مختلفی ترکیب می شوند و بیش از 400 نوع آلیاژ مسی را به وجود می آورند. آلیاژهای مسی شامل گروه هایی می شوند که می توان گروه های: برنز (مس و قلع)، برنج (مس و روی)، مس-نیکل، مس-نیکل-روی، مس-بریلیم و ... را نام برد و هر کدام بسته به خواصی که هر عنصر آلیاژی به آن ها می دهد دارای کاربردهای خاص هستند.
 
1- برنز: به آلیاژهایی که بیشترین درصد عناصر سازنده آن مس و قلع است برنز می گویند که در حدود چهار هزار سال پیش از این آلیاژ شروع به استفاده شد و می توان از آن در وسایل تزئیناتی و در وسایلی که نیاز به مقاومت در برابر خوردگی دارند استفاده کرد.
2- برنج: آلیاژی است که عناصر اصلی آن مس و روی است. این آلیاژ دارای استحکام بالا، قابلیت ماشین کاری، مقاومت در برابر خوردگی، نرم بودن، رسانایی خوب گرما و الکتریسیته و سختی خوب است.
3- مس-نیکل: این نوع از آلیاژ مسی به دلیل داشتن عنصر نیکل در آن، دارای مقاومت بسیار بالا در برابر عوامل خوردگی دریایی است ولی از نرم بودن این آلیاژ به دلیل وجود نیکل کم شده است.
4- مس-نیکل-روی: این نوع آلیاژ نوعی خاص از آلیاژ برنج است و به دلیل داشتن رنگ نقره ای به نیکل نقره نیز معروف است.
5- مس-بریلیم: در صورت عملیات حرارتی صحیح و انجام فرایندهای کار سختی، سخت ترین و با استحکام ترین آلیاژ مسی است و می توان با مستحکم ترین آلیاژهای فولادی آن را مقایسه کرد. در حالی که دارای مقاومت به خوردگی بهتری نسبت به فولاد است.
 

هر کدام از گروه های آلیاژی گفته شده، خود به گروه های کوچکتری بر اساس عناصر آلیاژی دیگر موجود در آن، تقسیم می شوند. مانند:
1- برنزهای فسفری، آلومنینومی و منگنزی از گروه برنزها
2- برنج قرمز سربی، برنج سیلیکونی و برنج زرد از گروه برنج ها
3- گروه های مس-نیکل سیلیکونی و مس-نیکل سربی از گروه مس-نیکل
و ...
 

از آلیاژهای مسی در صنایع متفاوتی می توان استفاده کرد. مانند: ساخت قطعات الکترونیکی، رادیاتورها، سوپاپ ها، مخازن چگالنده، تسمه ها، وسایل صنعت نفت، ساخت کلید، لوله های آب شور، پیچ ها و ...